Dalak, vücudumuzun sol üst karın bölgesinde, kaburga kafesinin altında bulunur. Dalak, yaklaşık 12-12,5 santimetre uzunluğunda, 7,5 santimetre genişliğinde ve 5 santimetre kalınlığındadır.

Dalak, kan hücrelerinin depolanması, demir metabolizması ve kan hücrelerinin üretimi ile yok edilmesi gibi önemli işlevlere sahiptir. Ceninin gelişimi sırasında dalak, hem kırmızı hem de beyaz kan hücreleri üretir. Doğumdan hemen sonra bu görev kemik iliği tarafından devralınır ve dalak, yorgun kan hücrelerini ve kan dolaşımı sırasında ortaya çıkan hareketsiz partikülleri yok eder. Dalak, büyük miktarda kan depolayabilir ve bu kanı zorlanma veya üzüntü durumlarında serbest bırakabilir.

Dalak hastalıkları genellikle anemi (kansızlık) belirtileri ile kendini gösterir. Dalak ağrısı genellikle karın sol alt tarafında hissedilir ve nefes alırken artar. Bu ağrı, ağır yemeklerden sonra daha da şiddetlenebilir. Ancak, bu ağrılar mide ve çevresindeki organlardan kaynaklanabileceği gibi dalaktan da kaynaklanabilir ve teşhis edilmesi zordur.

Dalak zedelenmesi, dalağın kendi kapsülü içinde zarar görmesi veya yırtılması durumudur. Bu durum acil müdahale gerektiren bir travmadır. Dalak, kan depolama işlevi nedeniyle zedelenme veya yırtılma sonucunda karın bölgesine aşırı miktarda kan fışkırması ile iç kanamaya yol açar. Bu da şiddetli karın ağrıları olarak kendini gösterir.

Dalak zedelenmesi genellikle travmatik olaylar sonucunda ortaya çıkar. En yaygın sebepler arasında trafik kazaları, bisiklet kazaları, futbol gibi sporlar sırasında alınan darbeler ve şiddet veya işkence sonucunda oluşan travmalar yer alır. Ayrıca, sıtma, mononükleoz ve hemolitik anemi gibi hastalıklar nedeniyle dalağın aşırı şişmesi ve yırtılması da mümkündür.

Dalak zedelenmesi belirtileri şunlardır:

Dalak zedelenmesi dikkatli testler sonucu teşhis edilebilir. Karın bölgesine aşırı kan dolacağı için karın bölgesi şişkin ve sert bir hal alır. Yoğun iç kanama nedeniyle kan basıncı düşer ve kalp atışları hızlanır. Düşük kan basıncı, acil müdahale gerektiren bir durumdur; aksi takdirde ölümle sonuçlanabilir.

Dalağın kan süzme, kandaki toksinleri temizleme ve fazla kanı depolama gibi önemli işlevleri vardır. Dalak zedelenmesi veya hastalık nedeniyle çıkarılması durumunda, vücut enfeksiyonlara daha açık hale gelir. Bu nedenle aşılanma oldukça önemlidir. Genellikle meningokoksik aşı, pnömokoksik aşı ve B tipi Haemophilus influenza a karşı aşılar kullanılır. Ayrıca, vitaminler ve antibiyotikler de doktor tarafından koruyucu olarak reçete edilebilir.

Dalak, yaptığı işlevler açısından önemli bir organdır. Dalağımızı korumak için sert ve şiddetli darbelere karşı dikkatli olmalıyız. Yukarıda belirtilen belirtilerden herhangi biri görülürse mutlaka bir hekime başvurulmalıdır. Sağlıklı ve mutlu bir ömür dileğiyle.