Dalak, batın boşluğunun solunda, midenin arka tarafında yer alan bir organdır. Eski kırmızı kan hücrelerini yok eder, gerektiğinde yeni kırmızı kan hücreleri üretir. Ayrıca kanı filtre etme, vücudu koruyucu maddeler oluşturma, kan yapımına katkıda bulunma ve kan dağılımını dengeleme gibi önemli görevleri vardır. Tifo ve sıtma gibi bulaşıcı hastalıklar ya da kansızlık sonucunda dalak hastalanabilir.

Dalak tümörleri, sıklıkla dalağın vasküler ve lenfatik elemanlarından köken alır ve genellikle sol üst kadran ağrısı ile birlikte dalak büyümesi ve/veya muayene esnasında palpe edilebilen bir kitle olarak saptanır. Tümörlerin dalağa metastatik yayılımı ise nadirdir ve çoğunlukla yaygın metastatik hastalığın geç belirtisi olarak ortaya çıkar.

Hodgkin-dışı lenfoma, dalağın en sık rastlanan primer malign tümörüdür. Bununla birlikte, lenfomalı hastaların yalnızca %1-2'sinde dalak primer organdır. Dalak, sıklıkla sekonder olarak tutulur ve Hodgkin ile Hodgkin-dışı lenfomalı bireylerin %40'ında dalakta yayılım görülür.

Primer splenik lenfoma genellikle dalak büyümesiyle birliktedir ve palpe edilebilir sol üst kadran kitlesiyle birlikte nonspesifik abdominal rahatsızlık ve ağrılar olabilir. Periferik lenfadenopati, lenfositoz ve sistemik lenfoma bulguları genellikle yoktur. Primer dalak lenfoması, hipersplenizm ile sonuçlanabilir, ancak bu durum lenfomayı dalakta büyümeye sebep olan diğer nedenlerden ayırt etmez.

Bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) gibi görüntüleme çalışmaları, çoğunlukla nonspesifik organ büyümesini gösterir ve lenfoma sebebiyle oluşan splenomegali ile diğer nedenlere bağlı splenomegaliyi güvenilir bir şekilde ayırt edemez. Bu nedenle, primer splenik lenfomanın kesin teşhisini koymak için genellikle splenektomi gereklidir. Splenektomi, yaygın lenfoması bulunan bazı bireylerde de semptomatik splenomegali ve komşu organlar üzerindeki basıncı rahatlatmaya yardımcı olabilir veya hipersplenizm sebebiyle oluşan hematolojik çökmeyi düzeltmekte yararlı olabilir.

Benign dalak tümörleri de oldukça enderdir ve çoğunlukla otopsi esnasında tesadüfen veya diğer endikasyonlarla yapılan laparotomiler esnasında saptanır. Bilgisayarlı tomografinin yaygın kullanımıyla bu lezyonların rastlantı olarak saptanması artmıştır. Hemanjiom ve lenfanjiomlar, dalaktan en sık kaynaklanan benign tümörlerdir. Hemanjiomlar, bilgisayarlı tomografide kolayca tanınır, kalsifikasyon ve kistik değişiklikleri ile farklı bir splenik kitle olarak görülür.

Dalağın lenfanjiomları, çoğunlukla çocuklar ve genç yetişkinlerde görülür, bilgisayarlı tomografide multipl septasyonları olan kistik kitle olarak saptanır. Bu tümörlerin hiçbiri, splenomegali sonucunda veya hemanjiom olgularında harcanma koagülopatisi sonucunda semptomatik olmadıkça tedaviye gerek duyulmaz. Çapı 10 cm'den küçük lezyonlarda spontan rüptür enderdir.

Tümörlerin dalağa metastatik yayılımı enderdir ve genellikle yaygın malignitenin geç bir belirtisi olarak meydana gelir. Dalağa sık olarak metastaz oluşturan malign lezyonlar, meme ve akciğer tümörleri ile melanomdur.

Dalak, retroperitoneal tümörlerden ya da pankreas veya kolon gibi komşu organlardaki malign odaklardan direkt yayılım ile de tutulabilir. Kolorektal primer tümörlerden izole metastaz oluşumları görülmüştür ve bu oluşumlar mümkünse küratif splenektomi ile tedavi edilmelidir. Dalağın metastatik hastalıkla ender olarak tutulumu, filtrasyon işlevi ve zengin kan akımına bağlanmaktadır. İmmün korunmadaki dalağın işlevi ve lokalize metastatik odakların etkin bir şekilde tanınarak elimine edilmesi bu durumu açıklayabilir.